Na m’n eerdere verhalen over vasten ben je misschien enthousiast geworden, nieuwsgierig of geïntrigeerd. Alles leuk en wel, maar wat kan je nu verwachten als je het zelf gaat doen? Onderstaand verhaal is gebaseerd op mijn ervaringen met méérdaagse vasten. Misschien heb jij er ook wat aan.

De eerste keer

Die eerste keer vasten. Ik weet eerlijk gezegd niet meer hoe dat voelde. Het is inmiddels meer dan anderhalf jaar geleden. Ik at toen al een tijdje koolhydraat-arm en vetrijk en was dus al een vetverbrander. Dat maakt denk ik een wereld van verschil. Ik heb weinig herinneringen aan de eerste keer vasten, maar des te meer over de eerste week nadat ik o.a. boterhammen en suiker resoluut vaarwel zei.

Makkelijker als je al een vetverbrander bent

Photo by Gab Pili on UnsplashHet ligt er dus maar net aan waar je vandaan komt. Als je al een vetverbrander bent, dan zal die eerste keer niet zo schokkend zijn. Ben je nog niet gewend om vetten in plaats van suiker te gebruiken als brandstof, dan is het een ander verhaal. Dan zul je waarschijnlijk te maken krijgen met dezelfde ontwenningsverschijnselen die je krijgt als je koolhydraatarm gaat eten. Je kunt je tijdelijk slap en lusteloos voelen, hoofdpijn krijgen. Ik heb hierover geschreven in ‘De beginner’s blues’.

Zorg voor water en zeezout

Zorg dat je genoeg water blijft drinken en vooral ook voldoende zout met mineralen gebruikt. Leg gewoon om de paar uur eens wat korrels Himalayazout op of onder je tong. Magisch! Blijf dit trouwens ook na die beginperiode gewoon doen [1], [2]. Hou je het vasten lang genoeg vol, dan kun je wel in sneltreinvaart de overgang maken naar het verbranden van vetten. Je lichaam heeft dan namelijk geen keus!

Bouw het op

Wat ik zelf nog weet van die eerste keer vasten is dat ik het ‘maar’ anderhalve dag heb vol gehouden. Waarschijnlijk omdat ik toen het gevoel had dat ik echt iets moest eten. Maar hé, anderhalve dag is zo slecht nog niet. Vasten wordt wel eens vergeleken met een spier. Een spier moet je trainen en elke keer dat je ‘m traint, wordt’ie een stukje sterker.

Bij mij is dat inderdaad zo verlopen. Ik ben begonnen met anderhalve dag en ik heb het steeds met een dagje of wat verlengd tot zo’n 5 dagen. Nu probeer ik het niet meer bewust verder uit te breiden. Aan de andere kant voel ik ook geen noodzaak om, als ik vast en het nog goed gaat, na 5 dagen te stoppen.

Kies je startpunt

Voor mij werkt het goed om het vasten te beginnen na een avondmaaltijd. Ik zorg tijdens dan nog iets bewuster dan anders voor voldoende gezonde vetten. Door bijvoorbeeld nog een extra avocado te eten. Ik eet niet méér dan anders. Dat hoeft ook niet, omdat ik altijd al eet tot ik vol zit.

De eerste dag voelt normaal

Die eerste dag vasten voelt voor mij als een gewone dag, omdat ik ook periodiek vast. Dit wordt in het Engels intermittent fasting (IF) genoemd. Dat kun je op veel manieren invullen, maar voor mij houdt het in dat ik een paar dagen in de week tussen twee avondmaaltijden in niets eet. En op andere dagen niet tussen m’n avondmaaltijd en m’n lunch de dag erna. Ik plan het vasten ook niet altijd bewust van te voren. De laatste keer heb ik spontaan een ‘gewone’ IF dag uitgebreid tot een meerdaagse vast.

Knabbelende muis

In de dagen erna krijg ik dan wel af en toe wat honger. Ik kan dit het beste omschrijven als een knagend gevoel in m’n buik. Het geeft me een beetje het gevoel alsof er een muisje van binnenuit aan het knagen is. Ja, ja, veel fantasie! Normaal gesproken blijft het bij dit milde gevoel en ebt het ook weer weg. Ik denk dat het meestal niet langer dan 5 tot 10 minuten duurt. Ik laat het een beetje op de achtergrond en blijf gewoon m’n ding doen. Afleiding helpt het beste. Afleiding en actief bezig zijn. Voor je het weet is het weg [3].

Stop wanneer je ècht honger krijgt

Eén keer, toen ik 4 dagen had gevast en van plan was om nog een dag door te gaan, ging het gevoel niet weg. Het was een dag voordat we gasten zouden krijgen en ik was volop aan de slag met lekkere hapjes. Ik kreeg na een tijdje zo’n honger dat het niet goed meer voelde. Of dit een lichamelijke honger was of vooral een geestelijke, weet ik niet. Ik was tenslotte met al dat lekkere eten bezig en ik had 4 dagen niet gegeten.  Het doet er ook niet toe. Tijdens het vasten luister ik naar m’n lichaam. Als dat zegt dat het tijd is om te stoppen, dan stop ik. Het is tenslotte geen ‘moeten’. Ik hoef en wìl niets bewijzen. Ik doe het puur en alleen voor m’n gezondheid.

Nadeel 1: extra koud

Wat ik vervelender vind dan de hongervlagen, is de kou. Ongeveer aan het eind van de tweede dag krijg ik het koud. Een ander soort kou dan ‘normaal’. Een kou van binnenuit, die eigenlijk niet weg te krijgen is. Meer lagen kleren dan normaal voor de tijd van het jaar helpt maar een beetje, want zoals ik zei: het lijkt van binnenuit te komen. Het enige wat echt helpt, is directe straling van de zon. Als die krachtig genoeg is kan ik zelfs wat laagjes kleren uittrekken. Maar zodra de zon ook maar even weg is, heb ik het meteen weer koud.

Tegenwoordig neem ik standaard een kruik mee naar bed als ik vast, want ik weet dat ik anders niet op temperatuur kom. Zelfs in de zomer. Ik gooi ‘m uit m’n bed als het te warm wordt. Ik heb trouwens geen ervaring met vasten bij temperaturen van boven de, zeg 22 graden. Het lijkt me nog wel een interessant experiment om tijdens een hittegolf te gaan vasten…

Nadeel 2: minder slaap

Een ander nadeel tijdens het vasten is dat ik veel slechter slaap. Ik ben zowat m’n hele leven een slechte slaper geweest en ben blij dat ik tegenwoordig veel beter en dieper slaap. Ik wijd dat aan m’n nieuwe gezonde eetpatroon, inclusief m’n dagelijkse portie melkkefir. Het vasten gooit dit echter helemaal overboord. Ik word dan na een paar uur wakker en kan dan meestal niet of nauwelijks meer slapen. Korte nachten dus, tijdens het vasten. Dit zorgt overdag dan soms voor vlagen vermoeidheid/slaap.

Zowel de kou als het slechte slapen, worden veelvuldig genoemd door andere mensen tijdens het vasten. Het zal er dus wel bij horen. Het slechte slapen wordt ook erkend door experts. [4] Mijn ervaring is, dat beide meteen over zijn na de eerste maaltijd. Ik voel de kou dan wegtrekken uit m’n lijf en ‘s nachts kan ik weer heerlijk slapen.

Nadeel 3: tijdelijk minder weerstand

Een derde nadeel is dat mijn weerstand tijdens het vasten tijdelijk achteruit lijkt te gaan. Rond de tijd dat ik stop met vasten, krijg ik vaak een verkoudheid, koortslip of iets dergelijks. Terwijl ik normaal eigenlijk nooit meer een koortslip krijg of verkouden ben. Ik kan dit ook niet helemaal verklaren.

Evolutionair gezien lijkt het niet handig als je in tijden van schaarste ineens ‘geveld’ zou worden door een ziekte. Aan de andere kant zorgen darmbacterieën voor circa 70% van je weerstand en die hebben een korte tijdspanne. Het zal dus zeker zijn dat er tijdens het vasten veel afsterven. Dit wordt vaak genoemd als een voordeel, omdat het kan helpen om een slechte darmflora een restart te geven. Maar in het geval je darmflora al gezond is, dan sterven er natuurlijk ook veel gezonde bacteriën.

Voed je darmbacteriën na het vasten

In plaats van een nadelig effect, wordt dus net het gunstige effect van vasten op de darmflora en ook op de samenwerking tussen het maag-darmstelsel en de hersenen, genoemd [5], [6], [7]. Misschien dat dit het ‘langere termijn’ effect is en dat dit niet opgaat tijdens het vasten zelf. Hoe dan ook, het is voor mij wel de reden dat ik na het vasten weer graag m’n kefir en gefermenteerde groenten pak. Voor mij wegen in ieder geval de vele gezondheidsvoordelen ook op lange termijn (zie ook ‘Zet eens vasten op je menu!’), ruimschoots op tegen deze tijdelijke nadelen.

Doe gewoon als anders

Tijdens het vasten blijf ik gewoon doen wat ik anders ook doe als ik niet vast. Ik beweeg en sport als altijd en ook na uren ben ik niet bang dat ik neer zal vallen. Ik neem geen eten mee ‘voor-het-geval-dat’. Ik zorg dat ik m’n water en m’n zouten van te voren gehad heb en ga gewoon op pad. Ik heb zelf geen ervaring met kracht-intensieve sporten, maar ook die kun je prima doen tijdens het vasten. Zelfs beter, maar dat is weer een ander verhaal.

Er is trouwens wel één ding wat ik anders doe tijdens het vasten en dat is koken. Ik heb een gezin en ook als ik vast moet er wel eten op tafel komen. Als het nodig is om te koken dan doe ik dat wel, maar als ik het kan voorkomen vind ik dat fijner. Door in de dagen ervoor alvast wat extra te koken bijvoorbeeld. Of eens iets uit de diepvries te halen. Of ik maak een salade, omdat er dan minder verleidelijke geuren vrij komen. En mijn echte lievelingskostjes, die komen pas na het vasten weer op tafel.

Gelukkig begrijpt m’n gezin dat. Mijn man is altijd erg ondersteunend geweest, zowel wat betreft m’n nieuwe manier van eten als het vasten. Hij weet dat ik m’n huiswerk gedaan heb en gaat ervan uit dat ik weet wat ik doe. Over de tijd heen heb ik steeds meer kennis vergaard en kan ik beter uitleggen waarom vasten gezond is. Dat helpt ook. Ik denk dat die ondersteuning vanuit je achterban heel erg belangrijk is. Het lijkt me moeilijk vol te houden als iedereen om je heen denkt dat je met een gevaarlijk experiment bezig bent.

100% overtuigd

Het helpt ook als je er zelf voor 100% achter staat. Dit is niet een nieuwe dieet-trend of een hype. Dit is serieus goed voor je gezondheid. Dus doe je huiswerk voordat je begint. Ik hoop dat mijn blogs over vasten je daarbij helpen!

Bronnen

[1] More Practical Fasting Tips – part 13 Deel 13 uit Dr. Jason Fung’s serie over vasten. Dr. Jason Fung is een echte ‘fasting guru’, oftewel een expert op het gebied van vasten. In dit deel van de serie geeft hij praktische tips. Hij beschrijft onder andere dat je veel moet drinken en ook extra zout moet gebruiken om te voorkomen dat je tijdens het vasten uitgedroogd raakt. Dit kan voorkomen dat je duizelig wordt of hoofdpijn krijgt. Je kunt het zout toevoegen aan water (of botten-bouilon, als je geen pure ‘water-vast’ doet), maar zijn assistente Megan Ramos, die zelf ook vaak vast, raadt aan om het op of onder je tong te leggen. Zij neemt zo elke paar uur een vierde theelepel (goed!) zeezout tijdens het vasten. Ik vond het een aanrader!

[2] Episode 160: Fasting Questions Answered with Dr. Jason Fung Deel 160 van de ‘Cellular healing podcast’. In deze aflevering interviewt Dr. Pompa, die zelf ook heel veel ervaring heeft met vasten en het toepassen van vasten om z’n patiënten te genezen, Dr. Jason Fung over vasten. Hij vertelt dat zout geweldig is voor je schildklier en voor je bijnier en raadt aan om op z’n minst 2 tl zout extra te gebruiken, zeker als je nog in de overgangsfase zit om in ketose te komen.

[3] Practical Fasting Tips – Part 12 Nog een aflevering van Dr. Jason Fung met tips voor tijdens het vasten. Hierin beschrijft hij o.a. dat honger als een golf is, die je even moet ‘uitzitten’.  Jezelf bezig houden is het beste medicijn, maar hij beschrijft ook 5 natuurlijke producten die kunnen helpen tegen de honger: water, groene thee, kaneel, koffie en chia zaad. Of je die laatste tijdens het vasten wilt gebruiken, ligt aan de manier waarop je wilt vasten. Zelf eet ik niet tijdens het vasten, dus chia zaad heb ik zelf nooit geprobeerd. Kaneel ook niet trouwens.

[4] ‘Suggestions to improve sleep when fasting?’ Een vraag-antwoord pagina over periodiek vasten op de Zweedse DietDoctor website, met antwoorden van Jason Fung, een authoriteit op het gebied van vasten. De vraag is of hij suggesties heeft om het slapen te verbeteren tijdens het vasten. Jason geeft aan dat het normaal is dat je slechter slaapt tijdens het vasten door de verhoogde aanmaak van de hormonen nor-adrenaline en cortisol. Hij geeft de tip om pas te gaan slapen als je echt slaap hebt en zegt dat het zelfs kan betekenen dat je je slaap terugbrengt tot 3 uur per nacht!

[5] Genetic switch turned on during fasting helps stop inflammation Salk scientists find key molecule that keeps gut bacteria in check Artikel dat een onderzoek uit 2016 beschrijft. Professor Clayton zegt het volgende: Het vasten zet een genetische knop om die zorgt dat de barriëre tussen het maag-darmstelsel en hersenen versterkt wordt. Hierdoor worden onnodige ontstekingen in de hersenen voorkomen. Vasten heeft dus niet alleen een positief effect op de stofwisseling, maar ook op het voorkomen van ontstekingen en op hersenfunctie.

[6] Bacteria in your gut reveal astonishing secrets about your health Leuk en interessant artikel waarin professor Tim Spector, een expert in genetische epidemiologie, de stoelgang van 10 verschillende mensen analyseert en een voorspelling doet over hun gewicht, hun eetgewoontes e.d. Hij raadt periodiek vasten (intermittent fasting; IF) aan om de diversiteit van de micro-organismen in onze darmen te vergroten. Hierdoor worden er door de darmbacteriën meer gezonde chemicaliën geproduceerd en worden we minder dik. Verder zegt hij dat mensen die regelmatig vasten grotere hoeveelheden hebben van het micro-organisme Akkermansia. Deze bacterie werkt ontstekingsremmend, verbetert de regulering van bloedsuiker en vermindert het risico op zwaarlijvigheid en diabetes.

[7] What Is the Role of Gut Bacteria in Calorie Restriction? Artikel van Dr. Mercola, over de rol die de darmbacteriën spelen bij de gezonde effecten van een calorie-beperkend dieet en/of periodiek vasten. Uit onderzoek is gebleken dat het aannemelijk is dat een calorie-beperkend dieet en/of periodiek vasten een gunstig effect hebben op de samenstelling van de micro-flora in de darmen. Verder noemt hij dat gefermenteerd voedsel de beste route is naar een optimale spijsvertering.

Print Friendly, PDF & Email

Geef hier je reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.